“Buyuk Turon” g‘oyasi yana eʼtibor markaziga qaytdi

Anqarada rasmiylar yana boshida Turkiya turgan barcha turkiy davlatlarning harbiy-siyosiy blokini yaratish haqida gapira boshladi. Gap “buyuk Turon” ni amalga oshirish to‘g‘risida.

Bokuda bo‘lib o‘tgan paradda Erdo‘g‘an de-fakto “tarixiy adolatni tiklaydigan” yangi harbiy operatsiyalarni eʼlon qildi. U etnik ozarbayjonlar yashaydigan hududlarni Erondan ajratish zarurligiga ishora qildi.

Ko‘pgina ekspertlarning taʼkidlashicha, Turkiya hukumati azaldan “Xitoydagi uyg‘ur ayirmachilarini qo‘llab-quvvatlab keladi va Markaziy Osiyo respublikalari hukumatlari va siyosiy partiyalari bilan aloqalar o‘rnatadi”.

Turkiya Turkmaniston, O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Qozog‘iston bilan harbiy hamkorlikni yo‘lga qo‘ymoqda.

Turk qurollari mintaqaviy bozorni faol ravishda zabt etmoqda. Shunday qilib, Qozog‘iston rasmiylari Turkiyaning Bayraktar TB-3 hujum dronlarini sotib olmoqchi.

Siyosatshunoslar nazariy jihatdan “buyuk Turon” g‘oyasi juda yorqin taklif, ammo aslida turkiy mamlakatlar va xalqlar o‘rtasida ko‘plab qarama-qarshiliklar mavjud deb hisoblashadi.

Hukumatlar o‘zlari Turkiyadan harbiy yordam olishga tayyor, ammo ular jadidchilar bo‘lishni xohlamaydilar. Xitoy va Rossiya bilan janjallashish Markaziy Osiyo mamlakatlari uchun foydasizdir. Ushbu hamkorlik moliyaviy foyda keltiradi.

Turkiya nima beradi? Nimaga va kim bilan kurashish g‘oyasi va taklifi aniq emas. Ammo albatta kurashish kerak. ASEAN darajasidagi blok yoki iqtisodiy blok ular muvaffaqiyat qozonishi mumkin. Ammo NATOning turkcha versiyasi deyarli yo‘q.

Sizningcha, “buyuk Turon” g‘oyasi amalga oshishi mumkinmi?