Хитой қўлловидаги хакерлар COVID-19ни даволаш ҳамда унга қарши вакцина билан боғлиқ тадқиқотлар ва интеллектуал мулкни ўғирлашга урингани маълум бўлди. Чоршанба (13 май) куни АҚШ расмийлари соғлиқни сақлаш ва илмий тадқиқотчиларни бу ҳақда огоҳлантирганлар.
АҚШ Федерал қидирув бюроси (ФҚБ) ҳамда Киберхавфсизлик ва инфратузилма хавфсизлиги агентлиги (СИСА) касалликни ўрганаётган ташкилотларни “Хитой халқ республикаси томонидан тармоқнинг нишонга олиниши ва бузилиши эҳтимоли” ҳақида огоҳлантирган.
“Улар COVID-19ни тадқиқ қилиш билан шуғулланаётган тармоқлар ва ходимлардан вакциналар, уларни қайта ишлаш ва синаш билан боғлиқ интеллектуал мулк ва тиббиётга оид қимматли маълумотларни аниқлаш ва уларни ноқонуний равишда қўлга киритишга уринганлар”, дейилади баёнотда.
“Хитойнинг ушбу соҳаларга қаратилган хатти-ҳаракатлари мамлакатимизнинг COVID-19га қарши чоралари учун жиддий таҳдиддир”, дейилади унда.
ФҚБ ва СИСА “COVID-19 билан боғлиқ материалларнинг ўғирланиши ёки яширинча кўрилишининг олдини олиш учун ушбу соҳаларда тадқиқот олиб бораётган барча ташкилотларни киберхавфсизликни таъминлаш ва инсайдерлик хавфига қарши кураш бўйича махсус эҳтиёт чораларини кўришга чақирган.
“Хитой бундай туҳматга кескин норозилик ва қатъий қаршилик билдиради”, деди Хитой ташқи ишлар вазирлиги вакили Чжао Литсзян пайшанба (14 май) куни баёнотга жавобан.
Бу баёнот дунё бўйлаб ўнлаб компаниялар, ташкилотлар ва мамлакатлар коронавируснинг тарқалишини тўхтатиш учун вактсина ишлаб чиқиш устида тинмай иш олиб бораётган пайтда янгради. Хитойда пайдо бўлган вирус туфайли шу кунга қадар дунё бўйича камида 292 минг одам ўлган.
Киберҳужумлар ва дезинформация
Бу огоҳлантиришлар Эрон, Шимолий Корея, Россия ва Хитой ҳукумати қўлловидаги хакерларни сохта хабарлар ёйинлашдан тортиб, ишчилар ва олимларни нишонга олиш каби коронавирус пандемияси билан боғлиқ зарарли фаолиятда айбловчи хабарларнинг давоми бўлди.
Ўтган ҳафта Британия ва АҚШ “кўп ҳолларда бошқа давлат субъектлари билан алоқадор” уюшган жиноятчилар томонидан соғлиқни сақлаш соҳасидаги мутахассисларга қарши киберҳужумлар сони кўпайгани ҳақида огоҳлантирган эди.
СИСА ва Британия миллий киберхавфсизлик маркази кенг миқёсли “паролларни пуркаш” усули қўлланганини аниқладилар – бу соғлиқни сақлаш идоралари ва тиббий тадқиқот ташкилотларига қаратилган, кенг тарқалган пароллар ёрдамида ҳисобга киришга уринишдир.
Бу орада Хитой ва Россия режимлари коронавирус пандемияси ҳақида ёлғон маълумотлар тарқатиш бўйича ҳамкорликни жадаллаштирганлар.
“COVID-19 инқирозига қадар ҳам биз Россия ва Хитой Халқ Республикаси ўртасида ташвиқот соҳасида муайян даражада мувофиқлаштириш борлигини аниқлаган эдик”, деди АҚШ Давлат департаментининг глобал ҳамжиҳатлик маркази координатори Лея Габриел.
“Аммо пандемия вақтида бу ҳамкорлик жадаллашди”, деб айтган у 8 май куни журналистларга АФП хабарига кўра.
Марказ маълумотларига кўра, Хитой режими ўзининг пандемияга қарши курашини ҳимоя қилиш бўйича онлайн кампанияни фаоллаштирган ва АҚШни танқид қила бошлаган.
“Пекин реал вақтга мослашиб, Москва анчадан бери қўллаб келаётган усуллардан кенг фойдаланмоқда”, деди Габриел.
Шу ой бошида турли разведка идораларининг ҳисоботларида айтилишича, Хитой вирус ҳақидаги хабарларни яшириб, ҳақиқатни гапирган шифокорларнинг овози ўчириш ёки уларни “ғойиб бўлишга” мажбурлашгача борган, лабораторияларда СОВИД-19 далилларини йўқ қилиш ва вакцина устида ишлаётган олимларга вирус намуналарини беришдан бош тортган эди.