Davr24 – O’zbekiston, Markiy Osiyo va Dunyo yangiliklari.
Qirg‘iziston Prezident Respublikasiga qaytdi. Ko‘pchilik ovoz bilan Qirg‘iziston xalqi hokimiyatni prezident foydasiga qayta taqsimlovchi Konstitusiyaning yangi tahririni ma’qulladi.
Endi mamlakatda nima o‘zgaradi? (Umuman olganda, hech narsa.)
Prezident Konstitusiyani o‘zgartirish to‘g‘risidagi tashabbusini quyidagicha izohlaydi: “prezidentning javobgarligi Qirg‘iziston asosiy qonunini o‘zgartirishni yagona sababi. Sadir Japarov barchani parlament va sud keng vakolatlarga ega bo‘lishiga ishontirmoqda. Qabul qilingan konstitusiya Yevropa Ittifoqi tomonidan tanqidga olingan edi.
Lekin, yangi Konstitusiyaga ko‘ra prezident qanday aniq javobgarlikni o‘z zimmasiga olishi aniq emas. Masalan, impichment jarayoni yanada murakkablashdi
Bosh vazir lavozimi esa endi butun hukumat xatolari uchun javobgar rolidir.
Demak, 89-moddaga binoan, prezident ijro etuvchi hokimiyatni amalga oshiradi, kabinetning tuzilishi va tarkibini u belgilaydi, prezident barcha hukumat majlislariga rahbarlik qiladi va hukumat ishi natijalari uchun javobgardir.
Agar parlament davlat byudjetining ijrosi to‘g‘risidagi hisobotni qoniqarsiz deb tan olsa (89-moddaning 6-qismi), Vazirlar Mahkamasi a’zolarining javobgarligi Prezident tomonidan ko‘rib chiqiladi.
Paradoks (!), Prezident hamma narsaga javobgar, ammo javob berish vaqti kelganda, u Konstitusiyaga binoan, kabinet a’zolarini jazolashi kerak. Qiziq, u Vazirlar Mahkamasi faoliyati natijalari uchun javobgarlik doirasidan tashqarida.
Yangi Konstitusiyada bunday xatolarning tiqilib ketgan va undagi ziddiyatlar ertaga aks-sado beradi. Bu Konstitusiya qonuniy ravishda tasdiqlangan super prezidentlik boshqaruvi demakdir.
Amalda, bu vaziyat Akaev, Bakiev va Atamboev davrida kuzatilgan. Hukumatning amaldagi holati bilan yagona farq shundaki, endi ushbu tizim qonuniy ravishda o‘rnatildi.