Japarov prezident – endi nima bo‘ladi?

Qirg‘izistondagi prezidentlik saylovlari Sadir Japarovning g‘alabasi bilan yakunlandi. Oq uy oltinchi prezidentning inauguratsiyasiga tayyorlanmoqda. Poyga g‘olibining tarafdorlari eyforiyada.

Tarixga nazar tashlasak, saylangan Qirg‘iziston prezidentlarining taqdiriga havas qilib bo‘lmaydi.

Sobiq hamkasblaridan farqli o‘laroq, Japarovga qiyin meros qoldi. Mamlakat og‘ir ahvolda. Iqtisodiyot keskin pasayishni davom etmoqda. Xazina bo‘sh. Tashqi qarz o‘sib bormoqda va Pekin (asosiy kreditor) bu qarzni kechiktirishdan bosh tortmoqda.

Davlat institutlari ishlamayapti, korrupsiya tizimga shunchalik singib ketganki, uni yo‘q qilish juda qiyin. Aytgancha, hech kim Koronavirusni pandemiyasini bekor qilmagan.

Mustaqillikning qariyb 30 yilida yangi elitani yaratish mexanizmi paydo bo‘lmagan. So‘nggi o‘n yillikda boshqaruv kadrlari bilan bog‘liq vaziyat – bu falokat.

Shu bilan birga, Sadir Japarovda har qanday, hatto eng og‘ir, ammo kerakli islohotlarni amalga oshirish uchun xalqdan olgan ishonch bor. Ammo asosiy narsa parda ortida qolmoqda – yangi prezident, xalq ishonchidan tashqari, mamlakat kelajagi uchun nima qilish kerakligini haqida aniq tasavvurga va tushunchaga egami?

Yolg‘iz konstitutsiya bilan xalqni to‘ydirib bo‘lmaydi. Bu, ehtimol, Japarovni qo‘llab-quvvatlamaydigan ziyolilar, fuqarolik jamiyati va siyosiy elitaning asosiy daʼvosi. Yangi rahbar mamlakat kelajagi haqidagi o‘z talqinini keng jamoatchilikka taqdim etmadi.

Japarov saylovoldi dasturi mamlakatni qayta qurish rejasi bilan emas, balki shiorlar ila to‘ldirilgan edi. Dasturda “islohot” so‘zi biror marta ham ishlatilmagan. Bu maqsadga muvofiq ravishda amalga oshirilgan, chunki bu so‘z ko‘pchilik uchun umumiy so‘z bo‘lib qolgan.

Ammo “yangilanish”, “optimallashtirish”, “rivojlanish” va “jonlanish” so‘zlari mavjud. Lekin, ularning ortida nima bor, bu loyihalarni amalga oshirish uchun qanday choralar ko‘riladi, dastur matnida bu bo‘yicha hech narsa deyilmagan.